Çocukların yaptığı ve söylediği herşey, onların zekâ ve yetenekleri konusunda, bize ipuçları verir. Keşfetmekten hoşlanır, kalıplardan, sıradanlıktan uzak kalmayı tercih ederler. Orijinal bilgiler, buluşlar, yaklaşımlar ilgilerini çeker. Bu nedenle; meraklı tutumları, çok soru sormaları, devamlı öğrenme isteklerinin önüne, engeller konulmamalı, hatta takdir edilmelidir. Sorularına, sabırla, ilgi ile cevap verilmelidir. Çocukların neye yetenekli olduğunu anlamak için, doğduğunda itibaren gözlem yapmak ve çocuğu keşfedici eğitici oyunlar oynamak gerekir. Bu haftaki yazımızda, bakıcının çocukla oynayabileceği eğitici oyunlar hakkında tavsiyelerde bulunacağız.
Zeka geliştiren eğitici oyunlar;
Bol bol resimler yapılmalı, parmak boya, sulu boya, kumaş boya, ahşap boyama gibi, değişik tekniklerle de, sıkıcılıktan uzak durarak, yeni teknikler kullanabilirsiniz.
Görsel zekasını kullanan çocuklar, olayları, insanları ve materyalleri zihinsel olarak yorumlayabilir. Çevresinde tüm olan bitene karşı ilgili bir gözlem yaparlar. Zihinsel yorumlama yeteneği, resimleri hatırlamanın ötesinde, zamansal ve konumsal farklılıkları görsel açıklayabilme seviyesindedir. Görsel zekaya sahip çocuk, hayal gücüyle düşündüklerini resime dökebilir, kelimeler veya müzik yerine görsel yollarla anlatmayı tercih eder. Resimler, şekiller ve gördüğü her şeyi öğrenmesini hızlandırır. Ressamların görsel zekasının gelişmiş olması normaldir fakat bununla birlikte, bilim adamlarının veya operatör doktorların matematiksel zeka yanında görsel zekalarının da gelişmiş olması zorunludur.
Örneğin;
**Yap-boz yapma, gibi çocuklar için eğitici faaliyetler yapılabilir.
**Hayal gücüne dayalı olarak, gördüğü her şeyi 2-3 boyutlu resme dökülmesi için yardımcı materyaller ile ( elişi kağıdı, makas, mukavva kağıdı, çeşitli renklerde süslemeler, boncuklar, doğadan toplanan yapraklar gibi) çocuğun düşünebilme gücü ve bunu resme dökebilmesi gibi, eğitici çalışmalar yapılmalıdır.
Bakıcının çocukla oynaması için sözel zeka oyunları;
Çocuğa karşı daha ilk aylardan ve hatta günlerden başlayan bakış ve ilgi çok önemlidir. Ona karşı, değerli olduğunu hissettirecek, davranış ve konuşma yapmak gerekir. Çocuğun bakımıyla ilgili her şey, anne bakıyorsa anneyle veya çocuk bakıcısı bakıyor ise, çocuk bakıcısı ile duygu alışveriş mekanizmasıdır. Bakıcı, ister yatılı bakıcı olsun, ister gündüzlü bakıcı olsun, bakımla ilgili süreçte, bakan kişinin motivasyonu ve isteği çok çok önemlidir.
Çalışan bir anne veya baba iseniz;
İşe alacağınız, çocuk bakıcısı; referanslı çocuk bakıcısı ve tecrübeli çocuk bakıcısı olması yanı sıra, dikkat edeceğiniz en önemli husus, çocuğunuzun gelişimi için verdiğiniz öneme uygun, bilinçli çocuk bakıcısı olmasıdır. Daha ilk aylardan itibaren, çocukla değerli zamanlar geçirecek çocuk bakıcısı, bol bol konuşarak ve göz teması kurarak iletişime geçmelidir.
Örneğin;
Çocuğun 2-3 yaştan itibaren serbest oyunla kaliteli zaman geçirerek, renkler, resim, doğa ile iç içe, sosyal olarak yaşamalı, hayvanları ve doğadaki her şeyi tanıyarak büyümesine önem vermelisiniz. Çocuklarla sözel zeka oyunları, bebeklikten klasik müzik dinletmek, hoş sesler çıkararak doğaçlama masallar anlatmak, çocuğun algılama zekası ve çocuğun anlatma zekasını geliştirmek için, ona da masallar uydurmasına ve anlatmasına müsaade etmelisiniz.
Bakıcının çocukla oynaması için dikkat geliştiren eğitici oyunlar;
Günümüzde ailelerin en çok aradığı eğitim materyalleri olarak, çocuklar için dikkat geliştiren eğitici oyunlar diyebiliriz. Günümüzde çocuklar çok fazla televizyon ve bilgisayar oyunu oynadıklarından dolayı, çocuklarda dikkat eksikliği, çocuklarda dikkat dağınıklığı problemleri yaşamakta bu durumda çocukların okul başarılarını düşürmektedir.
1 yaş ve üzeri çocuklar için, yaş aralığına göre tercih edilebilecek birbirinden güzel dikkat geliştirici oyunları ve oyuncakları çocuklarınızla birlikte inceleyebilir, satın alabilirsiniz.
Örneğin;
Benzerlikleri ve farklarını bulma çalışmaları, puzzle , görsel algıyı geliştirmeye yönelik oyunlar, çocuklar için dikkat geliştirme setleri, gibi oyunlar her kategoriye ayrı girilerek incelenebilir. Özellikle okul öncesi çocuklara, sayıları, sembolleri, eşyaları tanımayı öğretmek açısından zeka oyuncakları oldukça etkilidir. Çocukların dikkatini yoğunlaştırma ve yaptıkları işe konsantre olma konusundaki becerilerini geliştiren çocuklar, okul hayatlarında da daha başarılı olacaktır.
Bakıcının çocukla oynaması için, el becerilerini artıran eğitici oyunlar;
Uzmanlara göre; çocuğun resimler yapmaya başlaması ve çocuğun kalem tutma becerisi 2-3 yaşından itibaren başlar. Zamanla çocuk hangi elini tercih edeceğini, özgür iradesiyle tercih etmelidir. Çocuğum solak mı? yoksa sağ eliyle mi kalem tutacak, uzmanlara göre, bu çocuğun zihinsel işlevi ile ilgili olacağından, bu seçime etki veya değiştirme çabasında olmamalısınız. Kendine göre karalamalarla başlayan resim çalışmaları, aylar ve çocuğun yaşça ilerlemesiyle, sevdiği objelere benzetmeye ve boyamalarla kadar ilerler. Küçük yaşlardan itibaren, müzik ve çocuğun enstrümanı eğitimi almasını sağlayarak, bu alanda yeteneği var mı? anlayabilirsiniz. Çocuğun ilkokul döneminde, hangi enstrümandan keyif alacağını bilmiş konuma gelip, istediği doğrultuda ilerlemek isterse de destek olabilirsiniz. Burada aile bireylerinin enstrüman tercihi veya baskısı olmamalıdır.
Çocuğun el becerilerinin gelişimi çoğu zaman da anne, babanın veya abla abinin etkisinde de değişebiliyor. Örneğin; abi basketbola gidiyor ise, kardeşe de basketbol veya buna benzer spor yapması 5- yaştan itibaren başlatıla biliniyor. Fakat yüzme, bale, jimnastik gibi spor becerileri daha 3-4 yaşından başlatıla biliniyor.
Örneğin;
Çocuğun yaptığı resimler veya yaratıcı oyunlar, uzman pedagoglar tarafından, çocuğun analitik zekaya mı sahip, sanatsal zekaya mı sahip ortaya çıkmasında yardımcı olurlar. Çeşitli büyüklükte ve renklerde bloglar, küplerle farklı şekiller yaratmasını sağlayabilirsiniz. Özellikle, oyun hamuru, kil ya da seramik gibi malzemelerle yapılan çalışmalar el kaslarını güçlendirir. Resim yapmaya, resimlerinde hayal dünyasındaki yeri oluşturmaya, bunları boyamaya, el işi kağıtları ya da her türlü malzeme ile katlama, kesme gibi etkinlikler yaptırarak değişik şekiller ortaya çıkarmasını sağlayabilirsiniz.
Bakıcının çocukla oynaması için, özgüvenini artıran eğitici oyunlar;
Çocuğunuza çok küçük yaşlardan itibaren, kendi kendine beslenmesi için oyunlar, ayakkabısını bağlaması için çocukla birebir oyunlar, odasını toplamasını bir oyunlar oynayarak, sorumluluk bilincini başlayabilirsiniz. Tek başına başaramayacağı hiçbir şeyin olamayacağını, ölçülü bir biçimde, dikkatlice gösterebilirsiniz. Geriden takip yaparak, koşmasına, saklanmasına, tırmanmasına, kendine zarar vermeden izin vererek, çocuğun özgüveni oluşumunda ciddi yol kat edersiniz.
Bakıcının çocukla oynaması için sosyalleşmesini artıran eğitici oyunlar;
Çocuk 3-4 yaşından itibaren, yaşıtlarıyla arkadaş olmaktan ve oyunlar oynamaktan büyük keyif duyar. Arkadaşlarıyla oyun esnasında, sırasının gelmesi gibi uyum gerektiren durumlarda, karşılıklı kuralların bilincine vararak, bu yönde kendini geliştirmeye başlar. Bu da toplumda saygı kazanmayı ve saygı duymayı kazandıran ilk adımdır.
Çocukluk döneminde kişilikleri oturmaya başlayan çocuklar, fiziksel, zihinsel olarak , ebeveynlerine ve çevrelerindeki yetişkinlere daha az ihtiyaç duymaya başlarlar.
Sosyal olmayı sevmeleri, çocuğun sosyalleşmesini artıran oyunlarla ve davranışlarla oluşur. Sosyal çocuk olmak, çocukların dil ve motor gelişimi bakımından önemli değişimler yaşamasını sağlar.
Örneğin;
Aile bireyleri veya arkadaşlarıyla oynanan, kelime oyunları, monopoly oyunları gibi kalabalık isteyen oyunlar, beraber mutfakta kek, pasta yapmak, ortak oynanan yarışmalar, saklambaç, piknik, kamp yapmak gibi eğitici oyunlar sayesinde çocuğunuz sosyalleşmeye başlar.
Bakıcının çocukla oynaması için fiziksel gelişimini destekleyen eğitici oyunlar;
Çocuğun fiziksel gelişimi, bedensel gelişimi ve yeteneği ile ortaya çıkar ve büyümenin hızıyla paralel olarak ilerler. Hareketli oyuncakların peşinden emekleme, mama sandalyesinden tekrar tekrar oyuncak atma, yüksek yerlere tırmanma, parmak uçlarında koşma, yerde dönme ve bunun gibi harekete dayalı oyunlar yaşamın ilk iki yılında sıkça gözlemlenir. Elbette bu oyunlar, çocuğun kas gelişimi ve çocuğun denge-koordinasyon becerileri ile ilgili desteklenmesi açısından son derece önemlidir.
Örneğin;
Çocuğun spor yapması 5-6 yaştan itibaren başlayabiliyor. Fakat yüzme, bale, jimnastik gibi spor becerileri daha 3-4 yaşından başlatıla biliniyor. Bunun yanı sıra doğa kampları, yürüyüşleri, bisiklet sürme gibi bu dönemdeki çocuklar yoğun bir enerji ile hareket etme odaklı oyunlar oynarlar.
Bakıcının çocukla oynayabileceği zihinsel gelişim eğitici oyunları;
Çeşitli çocuk oyun setleri ile çocuğun zihinsel gelişimine katkıda bulunabilirsiniz. Ayrıca, çocuğun dil gelişimi, motor gelişimi, çocuğun anlama ve anlatma becerisi ile ilgili çok küçük yaşlardan, bol bol kitap okuyarak, öyküler anlatarak, hayal gücünü oluşturarak, çocuğun zihinsel gelişimini mükemmel hale getirebilirsiniz. Çocuğun zihinsel gelişimi için, çocukla kaliteli zaman geçirmek çok önemlidir. Bunun yanı sıra gerek siz, ebeveynler, gerekse çocuğa bakan tecrübeli çocuk bakıcısı, çocuğa ‘’sence bu durumda ne yapmak gerekir, acaba başka şekillerde demi denemelisin, neden bu şekilde olmuş olabilir’’ gibi neden sonuç ilişkisi kurarak, çocuğun düşünme gücünün gelişmesi ve süreci kendi yönetebileceğine ikna olmasını sağlayabilirsiniz.
Bakıcı çocukla oynayacağı, hayal gücüne hitap edecek eğitici oyunlar;
Çocuğun aklını kullanmasına, sebep-sonuç ilişkisi kurup yanılmalarına fırsat vererek, doğruyu bulacağına inanmalı ve bu inancı sonuna kadar ona hissettirmelisiniz.
Çocuğa keyfi kural konulmaması gerekir ve kurallar sık sık değişmemelidir.
Çocukla zaman zaman rutinlerin dışına çıkarak, hayatın kurallardan ibaret olmadığını, bazen kendini daha mutlu hissedecek değişiklikler yapabileceğini göstermelisiniz.
Çocuğunuza beklemediği sürprizler yaparak, onu şaşırtmalı ve insanları mutlu etmenin hazzını yaşatmalı ve öğretmelisiniz. Çocuğunuza söz hakkı ve seçim fırsatı verin vererek, tercihlerine saygı duyarak, sorgulamayı ve soruşturmayı öğreterek çocuğun hayal gücü dünyasını geliştirip genişletebilirsiniz.
Örneğin;
Çocuğun 2-3 yaştan itibaren serbest oyunla kaliteli zaman geçirerek, renkler, resim, doğa ile iç içe, sosyal olarak yaşamalı, hayvanları ve doğadaki her şeyi tanıyarak büyümesine önem vermelisiniz. Ayrıca çocukla birlikte masal ve hikayeler okuyarak doğaçlama oyunlarla kurulmalı, minik legolar,, küpler ve pek çok çeşitli materyaller ile çocukların el ve motor kas gelişimi için oyunlar oynanmalıdır. Hayalindeki oyunlarla çocuğun düşünme gücü ve çocuğun hayal etme becerisi gelişmeye başlar.
Genellikle bu hayali oyunlar çocuğun ya da çevresindekilerin günlük yaşantılarını taklit ederek başlar. Örneğin kız çocuklarının evcilik oynaması, bebeklerini beslemesi veya giydirmesi gibi.
Bakıcının çocukla oynayabileceği eğitici oyunlar;
Çocuklar bir okyanus gibidirler ve bu okyanustaki keşifler için oynanacak oyunların sınırları yoktur. 1991 yılından bu yana kurumumuz, 33 yıllık, bakıcı danışmanlık şirketi olarak, eğitimli çocuk bakıcı alanında, çocuğun gelişimi için, sağlıklı, mutlu ve başarılı bireyler olması için, hizmet vermeye devam etmekteyiz. Bu haftaki yazımızda, bakıcının çocukla oynayabileceği eğitici oyunlar konusunu kaleme aldık. Çocuklarını kendi ayakları üstünde güçlü bir kişi olarak görmek isteyen anne babalar, çocuklarının aklının gelişmesine önem vermelidirler. Güvenilir ve referanslı çocuk bakıcısı arıyorum diyorsanız, olarak bizi arayın.
Berkay Danışmanlık İnsan Kaynakları
İnsan Kaynakları Yöneticisi
Güldan Şahbaz – 08.06.2022