Değerli okurlarımız, bu yazımızda Otizim Nedir ? Çocuklarda Otizm Belirtileri Nelerdir ? O, çocuklarınızla yürüyeceğiniz bu kutsal ve meşakkatli yolda, rehberlik etmek amacıyla, konusunda değerli bilgilerini sizlerle paylaşmak amacıyla yazmıştır.
Her anne babanın isteğidir, hayalidir bir bebek sahibi olmak, evliliklerinin belki de bazen aşktan sevgiden öte tek gerçeğidir çocuk sahibi olmak, çocuklarının dünyaya sağlıklı gelmesini isterler, tabi çoğu zaman anne babaların aklında çocuklarının sağlıklı olup olamayacağını, kurdukları kurgularla çevrelerinde gördükleri özel çocuklara (otizmli) bakarak acaba benimde çocuğum otistik mi olacak? düşünceleri vardır.
Otizm riski ve otizm oranı
Dünyada 68 çocuktan biri, otizmli doğuyor, Amerikan Sağlık Bakanlığı verilerine göre bugün dünya genelinde okul çağındaki her 88 çocuktan biri otizm teşhisi alıyor. Otizm erkek çocuklarda kız çocuklara oranla 3-4 kat daha fazla görülüyor, her 54 erkek çocuktan biri günümüzde otizm riski taşıyor. Dünyada son yıllarda şeker, kanser ve AIDS dahil olmak üzere birçok hastalıktan daha fazla sayıda otizm teşhisi alınıyor.
Ülkemizde sağlıklı istatistikler olmaması nedeniyle, Otizm Platformu’nun önceki yıllarda öngördüğü verilere göre, tahmini olarak 550.000 otizmli birey ile 0-14 yaş grubunda 150.000 civarında otizmli çocuk bulunduğu “varsayılıyor.” Otizmli bireylerin ebeveynleri, kardeşleri, yakın akraba ve çevreleri de hesaba katıldığı zaman, Türkiye’de her ile yayılmış durumda otizmden etkilenen 2 milyondan fazla vatandaşımızdan bahsedebiliriz.
Otizm nedir ? Çocuklarda otizm belirtileri nelerdir ?
Otizm, doğuştan gelişen, genetik altyapıya dayanan, karmaşık nöro – biyolojik tabanlı bir gelişim bozukluğudur. Başkalarıyla etkileşimde bulunmayı engelleyerek bireyin kendi iç dünyasıyla baş başa kalmasına yol açan otizm, genellikle 3 yaştan önce ortaya çıkarak çocukların sosyal iletişimini, etkileşim ve davranışlarını olumsuz olarak etkiliyor. Erken teşhis, otizmli çocuğun gerekli eğitimi ve tedavileri olarak hayata katılması için ilk önemli adımdır.
Otizm Belirtileri ?
Otizm belirtilerinin bebek 12-18 aylık olunca anlaşılır . “Otizm, çocuğun beyin gelişiminde vuku bulan problemler ile ortaya çıkar. Ancak, genellikle, bir bireyde otizm ve semptomlarının tanıya izin verecek şekilde açık olarak ortaya çıkması hemen doğumdan sonra değil, bebek 12-18 aylık iken olmaktadır. Daha nadiren de olsa, bazı durumlarda hastalar iki yaş sonuna kadar normal gelişimlerine devam etmektedirler ve ancak bu noktadan sonra hastalığın ilerlemesi gözlemlenmekte, anahtar becerilerini yitirmekte ve otizm belirtilerini göstermeye başlamaktadırlar” .
Otizmli çocuğu olan anne – babalar neler yapmalı ?
Ebeveynler için güç bir durum olan otizmin kabullenilmesi, zor olsa da erken teşhis ve tedavi ile son derece pozitif sonuçlar elde edilmektedir. Otizm nedir? sorusunun sıklıkla rastlanan yanlış cevabı bir hastalık olmasıdır.
” Otizm bir hastalık değil bir rahatsızlıktır. “
Rahatsızlığı kabullenme sürecinde ve otizmle ilgili tedavide sosyal destek faktörü önemlidir. Uzmanlardan alınan destek yanında sorunla başa çıkmanın yollarını gösteren sosyal destek faktörü, hem ebeveynlerin hem de otizmli çocukların bulundukları duruma uyum sağlamalarını kolaylaştırmaktadır.
Sosyal ve aile ilişkilerinin tamamen değiştiği bir durum olan, otizmli bir çocuğa sahip olmak, ailelerin zaman zaman duygusal, maddi ve psikolojik anlamda sıkıntılar yaşamasına neden olur. Tamamen ebeveynlerine bağımlı olan otizmli çocuklar için ebeveynlerin gelecek kaygısı yoğundur. Bu aşamada sosyal destek faktörü ebeveynlerin yaşamlarını otizmli çocukları ile birlikte sağlıklı sürdürmelerinde önemli bir destektir. Ayrıca ebeveynlerin yakın çevrelerini, otizm nedir? konularında bilgilendirmeleri de toplumun bu konuda bilinçlenmesi için önemlidir.
Otizmli bir çocuğun öğretmenin ve ailesinin çocuğa yaklaşımı, eğitim bilgileri, davranış bilgileri ve kontrolü çok önemlidir, doğru öğretmen ve bilinçli anne baba Otizmli bir çocuğun davranışlarını kontrol altına almada, otistik davranışlarını azaltmada azaltma da çevresi ile duyarlı olmasında çok önemlidir.
Otizme toplumdaki bakış;
Toplum olarak hepimiz bu özel çocuklara karşı çok duyarlı olmamız gerekmektedir. Unutmamalıyız ki onlar içinde biz farklıyız, onlara farklıymış gibi davranmak yerine bizim gibi olduklarını hissettirip bilinçli yaklaşmamız gerekmektedir.
Pek çok otistik çocukta, el hareketlerinin kontrolünde güçlük vardır. Düzgün el yazısı bazen çok zor gelir. Bu durum çocuk için bazen çok engelleyici olur. Engellenme duygusunu azaltmak için çocuğun yazmayı sevmesine yardım edin. Bırakın bilgisayarda (daktiloda) yazsın. Tuşlara basmak daha kolaydır.
Bazı otistik çocuklar okumayı ses verme ile daha kolay öğrenir. Bazısı ise kelimenin bütününü ezberleyerek daha iyi öğrenir.
**Ben seslilerle öğrendim. Annem ses verme kurallarını öğretti ve sonra benim kelimeleri seslendirme mi istedi. Ekolalisi olan çocuklar daha çok resim kartları ve resimli kitaplar ile en iyi öğrenirler. Çünkü kelimenin bütünü resimlerle birlikte çağrılır.
Otizmli çocuğa nasıl davranmalıyız ?
OTİZMDE GÖRMEZLİKTEN GELME/ ETKİN ALDIRMAZLIK !!
*Etkin aldırmazlık kötü davranmakta olan çocuğunuz ile ilgilenmeye kısa bir süre ara vermeniz demektir.
*Etkin aldırmazlık, çocuğun kötü davranışını ona ilgi göstererek farkında olmadan ödüllendirmeden sizi alıkoyacak bir yoldur.
*Çocuğunuz öfke nöbeti geçirirken onu azarlar ya da ona ilgi gösterirseniz, bu davranışı istemeden ödüllendirmiş olursunuz.
*Davranışı azaltmak için etkin aldırmazlık yöntemini deneyin.
*Çocuğunuz güvenli bir yerde ise, hemen odadan çıkın; öfke nöbeti yatışıncaya kadar geri dönmeyin.
* Bir de arkanızı dönüp başka bir şeyle uğraşıyormuş gibi yapabilirsiniz. Kötü davranış sona erince, çocuğa bol bol ilgi gösterin.
*Sakın ola ki çocuğunuzun kötü davranışı sizi ona ödül vermek zorunda bırakmasın.(Örneğin: sakinleşmesi için ona istediği bir şeyi vermek gibi)
OTİZMDE İZLENECEK YOLUN ANA ÇİZGİLERİ
*Kısa bir süre için çocuğunuza herhangi bir biçimde ilgi göstermeyi bırakın.
*Onunla tartışmaya girmeyin, konuşmayın veya onu azarlamayın.
*Başınızı çevirin ve onunla göz göze gelmekten kaçının.
*Tutum ve davranışınızda, yüz ifadenizde kızgınlık belirtisi göstermeyin.
*Başka bir şeyle uğraşıyormuş gibi yapın ya da odadan çıkın.
*Çocuğunun kötü davranışı karşılığında bir ödül elde etmemesine özen gösterin.
*Kötü davranışı son bulunca çocuğa bol bol ilgi gösterin.
Otizm Belirtileri Nelerdir ? Otizm Nedir ? En iyi otizmli çocuk bakıcısı için şimdi bizi arayın.
Ahmet BOZ
Zihinsel Engelliler Sınıf Öğretmeni
09.10.2018