Değerli okurlarımız, Zihinsel Engelliler Sınıf Öğretmeni Ahmet bey, bu yazısında, “özel eğitim gereksinimli çocukların aile eğitimi “ konusunda, yürüyeceğiniz bu kutsal ve meşakkatli yolda, rehberlik etmek amacıyla, değerli bilgi ve önerilerini, sizlerle paylaşmak amacıyla yazmıştır.
Eğitim hepimizin bildiği gibi, öncelikle ailede başlar. Ailenin çocuklarına yaklaşımı, çocukların davranışlarının gözlemlenmesi, bu gözlemde göze çarpan sıra dışı bir durumla karşılaşıldığında ailenin yapması gerekenler, ilk müdahale çok önemlidir. Çoğu zaman bu göremediğimiz, çocuklardaki olumsuz davranışlar, zamanla büyüyüp karşımıza tedavisi zor, geri dönüşü zor sonuçlar doğurabilir. Bunun için, çocuklarda 0-6 yaş davranış biçimleri, çok önemlidir.
Her anne babanın çocukları doğduğu andan itibaren, çocuklarının doğumdan 6 yaşına kadar, nasıl davranışlar sergilediğini, ne gibi tepkiler vereceğini, ne yapılması gerektiğini bilmesi gerekir ki, ileride olumsuz durumlar ile karşılaşmasın. Bu bilgilere de ya okuyarak yada uzmanlara danışarak, yada seminerlere katılarak sahip olabilirler. Bu bilgiye sahip olunduğu gibi, ailelerin bu bildiklerini uygulamaları da çok önemlidir.
Özel Eğitim alan çocuğa karşı ailenin davranışları
Çocuğa karşı sabır gösterip, severek yaklaşımda bulunmak, her zaman olumlu etki bırakacaktır. Çocukla iletişim ve en çok da, çocukla güvenli bağlanma için çocukla oyun oynama becerilerini ailelerin bilmesi gereklidir. Özellikle otizmli çocukların aileleri için, bu eğitimlerin çok faydalı olacağını düşünüyorum. Pek çok aile oyunun kıymetini anlamıyor veya iş yükünün arasında oyun oynama fırsatının olmadığını söyleyip, bu konudaki tüm uyarıları kulak ardı ediyor. Bu konu, aile eğitimlerinde büyük bir paya sahip olmalı.
Neden mi bu kadar önemli olduğunu, en basiti bugün tercih bildirmek isteyen bir çocuğun önünü keserek ”Hayır onunla oynama bununla oyna. Onu sevmezsin sen bunu ye. O tişörtü bırak bunu giyeceksin.” gibi cümleler kuran veliler gördüm. Yani, çocuğu tercih bildirdiği halde tercihlerini önemsemeyen yada onun tercih bildirmesini önden kesip düşüncesizce onun adına karar veren aileler…
Ailelerin çocuklarına karşı davranışlarına, ailelerin çocuğa karşı doğru bildiği yanlışlar ! özel eğitim gereksinimli çocukların aile eğitimi
Çoğunlukta, kısıtlamalardan önlemelerden ziyade, ailelerin çocuğun önünü açan, ne yapsa her yaptığının yanlışmış gibi göstermek yerine, doğru olanı sabırla gösterip onların kişisel ve bedensel gelişimlerini engelleyici tutum ve davranışlardan kaçınarak sağlıklı düşünen sağlıklı büyüyen korkusuz cesaretli birer nesil çocuk yetiştirmeleri, hem aile için, hemde toplum için en önemli bir sorumluluktur.
Çocuğun hayatında çok önemli bir parça olan anne babalar;
Anne babalar, çocuğun hayatının yalnızca eşlik edicisi, rehberi, güven duyduğu sevdikleri olabilirler. Hayatının her anına ve nasıl yaşamasına gerektiğine, hatta hangi çikolatayı sevip sevemeyeceğine karar veren kişi, konumunda olamazlar. Çocuklar ve yetişkinler engelli olsalar dahi, kendi kararlarını alabilir, tercih bildirebilir ve kendine ait yaşam tarzı oluşturabilir. Bu beceriyi onlara küçük yaşta kazandıramazsak, mutsuz, hırçın, daima birilerine bağımlı yaşayan bireyler olmasına neden oluruz. Hiç birimiz bunu istemeyiz.
Peki öyleyse, neden böyle çocuklara karşı yanlış davranmayı seçiyoruz ?
Çocuklarda oyunun önemini kavramayan ailelerin, özellikle küçük yaştaki çocukları için, ne kadar önemli olduğunu fark etmeyen ailelerin ise, şunu bilmeye ihtiyacı vardır. Sadece yirmi dakikalık bir oyun bile, hem sizin hem de çocuğunuzun, hayatını kolaylaştırıp düzene sokacak ve belki de gergin, öfke dolu anların azalmasını sağlayacaktır. Oyun sadece araba sürmek, bebek uyutmak, top yuvarlamak değildir. Çocuğunuzun ilgi alanına giren her şey oyuna dönüşebilir. Plastik bir kap, sesini sevdiği anahtarlık, parlak olmasından bakmaya doyamadığı kağıt parçası herşey… oyun için araç olabilir. Önemli olan bunu oyuna nasıl dönüştüreceğinizi fark etmek, çocukla yaratıcı olmaktır. Oyun pek çok davranışı ortadan kaldırır, alt ıslatma, tırnak yeme, dokunmaya izin vermeme, çocuklarda arkadaş olmayı reddetme, çocukta konuşmada gerilik gibi sayamayacağımız pek çok sorunun çözümünde büyük bir yardımcıdır.
Aile eğitiminin büyük bir parçasının, bu konularda olması gerektiğini düşünüyorum, çünkü güvensiz, mutsuz çocuklar ve yetişkinler geleceğimiz için iyi değildir.
Engelli bir çocuğa sahip olan aile, çok zor bir süreç yaşayabilir. Bazı vakalarda çok ağır bir kabul süreci görülmese de, genelde kabul süreci zordur. Aile eğitimi, bu kabul süreci ile başlayabilir.. Hatta bu süreçte destek almaya başlayan ailede, işler zamanında yoluna girmiş olur. Çünkü, kabul sürecinde erken başlamaması, gereken özel eğitimi öteleyebilir. Çocuğunun engelini kabul etmeyen anne, baba veya ikisi de eğitime başlatmayarak büyük hata yapmaktadırlar. Bu da, engelli birey sahibi ailelerde görülen bir durumdur.
Özel eğitim gereksinimli çocukların aile eğitimi,
işte bu konuda gerçekten işe yaramaktadır. Özel eğitim gereksinimli çocukların aile eğitimi, özel eğitimde erkenlik ilkesi düşünüldüğünde çok önemlidir. Aile eğitimi ile engelli çocuk sahibi aile, ihtiyacı olan özel eğitimi zamanında ve uygun şekilde alabilir.
Aileler kabul sürecinde, desteklenerek mevcut psikolojileri de süreçten en az düzeyde zarar görecek şekilde korunabilir. Engelli çocuk için, aile her şeydir. Bu yüzden ailenin psikolojisini korumak, çocuğu korumaktır. Aynı şekilde aile, Özel eğitim gereksinimli çocukların aile eğitimi ile bilinçli anne babaların arttırılması, özel eğitim süreçleri için faydalı olacaktır.
Ahmet BOZ / Zihinsel Engelliler Sınıf Öğretmeni / 13.11.2018
1991 yılından bu yana kurumumuz; 29 yıllık çocuk bakıcısı danışmanlık firması olarak, eğitimli çocuk bakıcısı, gölge öğretmen alanında, çocuğun gelişimi için, sağlıklı, mutlu ve başarılı bireyler olması için, hizmet vermeye devam etmekteyiz. Ayrıca; çocuk gelişimi mezunu bakıcılar ve eğitimli oyun ablaları hizmetide vermekteyiz. Çocuklarını kendi ayakları üstünde güçlü bir kişi olarak görmek isteyen anne babalar, çocuklarının aklının gelişmesine önem vermelidirler diyerek; ihtiyaç duyan aileler, en iyi çocuk bakıcısı danışmanlık şirketi olarak bizi arayın.