Çocuğun dil gelişimi; Çocuklarımız son derece iyi gözlem yapabilen ve günlük yaşantımızda gözlemledikleri her şeyi kopyalama ve hafıza altında toplama yeteneklerine sahiptir. Mesela 2-3 yaşlarındayken, evdeki en yakın temas ettiği, annesi, babası, ablası veya abisi gibi birinci derecede yakınlarının, günlük yaşantılarında ve olaylar karşısındaki yüz ifadelerini bile kopyalar ve onlardan duyduğu her şeyi görsel ve işitsel olarak hafızaya alır, bu durum çocuğun dil gelişimi konusunda gelişimini sağlar. Bu kopyaladıkları yüz ifadelerini ve duyduklarını, hayal kurarken kendi ifadesinde kullandığını görürüz.
Çocuğunuz 2-3 yaş civarında ise, çocuğun zihinsel gelişimi ve çocuğun dil gelişimi belli bir olgunluğa gelmesi ile soyut düşünme becerisi gelişmeye başlar. Yaşamın ilk iki yılında ağırlıklı olarak gözlemlenen hareket odaklı oyunlar, çocuğun hayal etme gücünün ortaya çıkarıp, sembolik olarak düşünme becerisinin gelişmesine neden olur. Hayalindeki oyunlarla çocuğun düşünme gücü ve çocuğun hayal etme becerisi gelişmeye başlar.
Genellikle bu hayali oyunlar çocuğun ya da çevresindekilerin günlük yaşantılarını taklit ederek başlar. Örneğin kız çocuklarının annelerini taklit ederek, evcilik oynaması, bebeklerini beslemesi, bebekleri ile konuşması veya giydirmesi gibi.
Çocuğun dil gelişimi nasıldır?
Çocuğun 2-3 yaştan itibaren oyunla kaliteli zaman geçirerek, renkler, resim, doğa ile iç içe, sosyal olarak yaşamalı, hayvanları ve doğadaki her şeyi tanıyarak büyümesine önem vermelisiniz. Ayrıca çocukla birlikte masal ve hikayeler okuyarak doğaçlama oyunlarla kurulmalı, minik legolar,, küpler ve pek çok çeşitli materyaller ile çocukların el ve motor kas gelişimi için oyunlar oynanmalıdır. Çocuğunuza söz hakkı ve seçim fırsatı verin vererek, tercihlerine saygı duyarak, sorgulamayı ve soruşturmayı öğreterek çocuğun dil gelişimi dünyasını geliştirip genişletebilirsiniz.
Çocuklarda yaş yaş dil gelişimi evreleri
1 yaş dil gelişimi; Kelime aralığı 5-20 arasındadır, basit komutlardan anlar takip, ismine anlar, iki kolay anlaşılır kelime ile cümle kurar. Mesela,bay bay, baba, dede…
2 yaş dil gelişimi; İki ya da daha fazla kelime ile cümle kurar, çok bilindik eşyaların ve etrafındaki insanların adını bilir, ortalama 40-60 arası kelime dağarcığı olabilir.
3 yaş dil gelişimi; Çok kısa cümlelerdeki direktifleri takip anlar; mesela “onu getir, bunu koy, parka gidelim, yemek yapalım gibi… farklı cümle türlerini anlar, dört-beş kelimelik cümleler kullanabilir, soru sormaya başlar, öyküler dinler ve dinlediği öyküyle ilgili sorular sorabilir.
4 yaş dil gelişimi; Sürekli çok sayıda sorular sorabilir, meraklıdır, öğrenme isteği oldukça artmıştır, kendi kendine öyküler uydurur ve anlatır, kendi yaptıklarını veya yapmak istediklerini net anlatır, normal 5-6 kelimelik cümleler kurar, zaman algılaması da başlamıştır.
5 yaş dil gelişimi; Uzun uzun öyküler anlatabilir, aile bireylerini de bütünleme yaparak hikayelerine katabilir, 5-6 kelimelik cümleler ve daha fazlasını kurabilir, geçmiş gelecek kavramlarını anlar, gelecek ile ilgili planlar yapabilir, geçmişte yaptıklarını anımsayıp anlatabilir, öğrendiği ifadeleri hayatı içerisinde kullanabilir.
Çocuklarda dil gelişimi için neler yapılmalı ?
*Çocukla oyun oynayarak çocuğun oyuna aktif katılımı sağlanmalıdır.
Basit konuşma ifadeler kullanılarak, çocuklarla konuşurken göz teması kurulmalıdır.Zihinsel ve fiziksel gelişime sahip bir çocuk zamanla dil gelişimini tamamlar.
*Çocukla kurulan iletişim kelimelerimiz, çocuğun anlayabileceği şekilde olmalıdır. Çocuklar yeni edinilen gelişmelerle, eski edinimlerini pekiştirir. Bununla birlikte çocuğun ne söylediği nasıl söylediği, ne istediği dikkatle dinlenmelidir. Aile bireyleri çocuğun dil gelişimi için rol model olmalıdır.
* Çocuğun iletişime geçmesi için olanaklar yaratın.
*Çocuğun konuşmaya geçmesini sabırla bekleyin..
*Çocuğun konuşmalarına, daha içerikli dönüş yapın, abartılı sesler ve ifadeler kullanın, vurgu yaparak anlatın ve çocuğun heyecanlanmasını sağlayın.
*Çocuğunuzun oyuncaklarla oyun dünyası kurmasına izin verin, oyuncaklarını iletişime geçirsin, oyunuyla duygusal bağ kurarak oyunu kendi kendine yönetmesine izin verin.
*Çocuğunuzun günlük gereksinimlerinde onunla bol bol diyalog kurun, çocuğun soru sormasına asla kızmayın, sabırla anlayacağı şekilde örneklendirme vererek anlamasını sağlayın.
Çocuklarda dil gelişimi…
*Çocuğun dil gelişimi için, televizyon izletilmemesi çok önemli. Çocukla iletişimin interaktif olması gerekir ve televizyon çocuğu bu konuda pasifleştirir. Çocuğun konuşmayı öğrenmesi için bir modele ihtiyacı vardır. Dolayısıyla çocukla bol bol konuşmak, yerde onun göz hizasında oyun oynamak çok faydalıdır. Buna ek olarak, çocuğun mümkün olduğunca akranlarıyla vakit geçirmesi önerilir.
*Çocuk kendi kendine önemli şeyler anlatırken, onu muhakkak dinlemelisiniz çok önemlidir. Başka bir şeyle veya konuşurken ilgilenirken çocuğu göz ardı etmemelisiniz
*Çocuğa, düşersin, kırarsın, yapamazsın gibi yetersiz hissettirecek söylemler kullanmamalısınız. Çocuk size bir şeyler anlatırken sabırsız davranıp sözünü kesmeyin.
*Çocuğa ağlama, bağırma, koşma gibi söylemlerle duygularını ifade etmesine engel olmayın ve yanında birileri varsa, onu küçük düşürecek söylemlerde bulunma malısınız.
*Çocuğun aklını kullanmasına; çocukta sebep-sonuç ilişkisi kurup yanılmalarına fırsat vererek, doğruyu bulacağına inanmalı ve bu inancı sonuna kadar ona hissettir melisiniz.
1991 yılında bu zamana kadar; hem anne olarak, hem de çocuk bakıcı ajansı bünyesinde, insan kaynakları uzmanı olarak, size tavsiyem; siz öğretmen değilsiniz, sizin göreviniz iyi bir ebeveyn olmak, çocuğunuzu en iyi şekilde hayata hazırlayıp, anlama ve anlam verme sistemini geliştirmek olacaktır. Çocuğunuzun aklının; davranışlarını ve çocuğun dil gelişimi için, bilinçli bir çocuk yetiştirmenin, eğer çalışıyorsanız güvenilir çocuk bakıcısı ve tecrübeli çocuk bakıcısı ile, iyi iletişim içerisinde çocuğunuzu büyütmenizi öneriyoruz.
İhtiyaç duyduğunuz kaliteli ve eğitimli çocuk bakıcısı hizmeti için en iyi bakıcı ajansı olarak bizi arayın.
Berkay Danışmanlık İnsan Kaynakları
Uzman İnsan Kaynakları Danışmanı
Güldan Şahbaz
08.08.2018