20 Yıllık bir iş kadını ve 2 çocuğunu en iyi koşullarda büyütmeye çalışan bir anne olarak, aynı zamanda çok okuyan, doğruyu yanlışı ayırt edip, adaletli bir insan olmaya çalışan, insanlığın aslında iyi olmaktan geçtiğine inanan, çocukları delicesine seven bir kişilik olarak, çocuğun özgüveni hakkında, bildiklerimi ve düşündüklerimi paylaşmak isterim.
ÖZGÜVEN NEDİR ?
İnsanın kendine olan inancı, güveni, beğenisi, değeri ile oluşan sağlam ve olması gereken en önemli yapı taşlarından biridir. Özgüven sonradan yetişkinken kazanmak çok zordur. Olgunlaşmış insan özgüven sahibi olsa da geç kalmış ve geçmişinde özgüven eksikliğinden dolayı hatalar yapmış durumdadır. İnsanoğlunun hayattaki mutluluğu ve başarısı, kendine duyduğu özgüveni ve etrafına yaydığı özgüven ışıklarıyla sağlanır. Özgüvenli olmak, ayaklarının üzerinde duran, güçlü ve kendine verdiği değeri, topluma da vermekten geçer.
Çocuklarda özgüven nasıl gelişir?
Yeni doğan her bebek, muhteşem donanımlarla dünyaya gözünü açar. Bu donanımlar aslında bebeğin geleceğini oluşturacak mükemmel donanımlardır. Aslında doğduğu anda kendi kendine güveni olan bir bireydir. Bebeğin büyüme evresinde, ona toplumsal tabuları yüklemeye başladığımızda evrimleşmeye başlar.
Bebeğe karşı daha ilk aylardan ve hatta günlerden başlayan bakış ve ilgi çok önemlidir. Bebeğe karşı hep değerli olduğunu hissettirecek, davranış, konuşma ve dokunuşlar yapmak gerekir. Tabii ki davranışlarla, onu aşırı korumaya çalışmayı karıştırmadan. Aşırı koruma duygusu, bebeği yetersiz ve savunmasız hissettirecek en tehlikeli zayıflıktır. Bu zayıflığın arkasından, korkular gelir ve çocuğun özgüveni için çok yanlış bir yol haritası çizer. Bebeklerin, kaygılı, her şeye hesap veren, arkalarda gizlenen, yalnızlaşan, doyumsuz, hevessiz, şüpheci, empati kuramayan, varoluş nedenini anlamayan bireyler haline gelmemesi için, doğduğu andan itibaren ona, bebeğe birey gibi davranmak gereklidir.
Çocuklarda özgüven nasıl oluşur?
Bebeğin özgüveni oluşması için, onunla bebektir anlamaz demeyerek, sürekli iletişim ve bebekle göz teması kurmanız gerekir. Kendi gözünüzden kendini görmesini ve kendini beğenmesini sağlamalısınız. Bebekle konuşurken veya oynarken başkalarını ne düşündüğünü ya da düşüneceğini düşünerek kendinizi toplumsal kalıplardan uzak tutmalısınız.
Bebeğin karnını doyururken, altını değiştirirken, gazını çıkarırken, sokağa çıkarırken, banyosunu yaptırırken gibi temel bebek bakımı sürecinde, asla kendinize ben yapabilir miyim? Doğru mu yapıyorum? Becerebilir miyim? Yanlış yaparsam ne olur? Hasta olur mu? Düşer mi? Nazar değer mi? Gibi kaygılarınızı negatif elektriğini bebek sizden hızlıca kapar ve kendine yerleştirir. Buda bebekte kaygıya ve güvensizliğe geçişin ilk adımları olur.
Bebeğin bakımıyla ilgili her şey, anne bakıyorsa anneyle veya bebek bakıcısı bakıyor ise bebek bakıcısı ile bir duygu alışveriş mekanizmasıdır. Bebeğin bakımıyla ilgili süreçte, bakan kişinin motivasyonu ve isteği çok çok önemlidir. Bebeği büyüten kişinin, ben bu işi seviyorum, anne olmaktan mutluyum veya bebek bakıcısının ben bebek bakıcısı olmaktan mutluyum, bebekleri çok seviyorum diyerek mutlu ve huzurlu olması çok önemlidir.
Bütün bu anlattıklarım aslında çocuğun özgüveni için gereken ortam ve koşulların hazırlanması aşamasıdır. Bunu şöyle de anlatabiliriz. Çocuğu bir ağaç gibi hayal edin, ortamda ağacın tarlası, evdeki huzur, motivasyon ve davranışlar tarladaki besin kaynaklarıdır.
Özgüven aslında, hayattaki zor kolay ne varsa, ben yapabilirim, üstesinden gelirim, bir çıkış bulurum, başarırım olgusudur. Özgüvenli kişi, yapacağı işe kalkışmadan önceki iç güveni de diyebiliriz.
ÇOCUK ÖZGÜVENLİ NASIL YETİŞTİRİLİR ?
*Anne baba olarak, en önce bilmeniz gereken şeyi çocuğunuza sonsuz sevginiz, sonsuz saygınızı, sonsuz şefkatiniz hissettirmeli ve yaşatmalısınız.
*Her şeyi bebeklikten itibaren, göz teması kurarak, sanki bir yetişkine anlatır bibi konuşmalısınız.
*Çocuğunuza inanmalı, tereddüt etmemeli, cesaretlendirmeli ve ona yaşam koçluğu yapmalısınız.
*Çocuğa sorumluluk duygusunu kazandırmalı, küçüklükten sorumluluk verilmeli, tüm becerileri için görünmez destekle başarması sağlanmalıdır.
*Doğayı, çevreyi, insanları, denizi, gökyüzünü, güneşi ve tabiattan enerji alacağı her şeyi sevmesini, ve de saygı duyup dikkatli davranmasını öğretmelisiniz.
*Yaşamdaki her şeyin temeli önce sevgiye sonra saygıya bağlı olduğunu, kitap okuyarak, masallar anlatarak ve yaşayarak, saygı ve sevginin birbirine bağlı en önemli unsurlar olduğunu aşılamalısınız.
*Çocuğunuz büyüdükçe topluma karışır, okula başlar ve aile dışındaki birey ve davranışlarla kirlenmeye başlar. Bu durumda, yapacağınız şey, dünyada yaşamak zorunda olduğumuz için, çocuğun güvenini arttıracak, çocuğu hayata hazırlamak olmalı, tereddüt etmeden kendi öz güvenine sahip çocuk olmasını sağlamalısınız.
Çocuğun Özgüveni;
*Çocuğunuza sunacağınız sınırsız sevgi ve anlayış sayesinde, insani değerleri üzerinize giydirerek öğretmelisiniz.
*Çocuğa ulaşmanın ve işlemenizin tek yöntemi sevgidir. Sevgisiz bitki veya hayvan bile yetiştiremezsiniz.
*Çocuğunuza özgüven aşılamanın en güzel yöntemleri, iyi insan, mutlu insan, güvenilir insan, kaygısız insan, başarılı insan, çevreye ve insanlar saygılı insan, doğaya saygılı insan olarak rol model bir anne ve rol model bir baba olmaktan geçer. Kendinizde başaramadığınız şeyleri çocuğunuza aşılamak neredeyse imkânsızdır.
*Çocuğun özgüven kazanması için, çocuğun biyolojik gelişimi de çok önemi vardır. Düzenli, yerinde ve kararında beslenerek beslenmelidir. Hiç doymuyor veya hastalanmasın diye haddinden fazla yedirip, obezite çocuk olup, toplumda dış görünüm olumsuzluğu faktörüne neden olmamalısınız. Ayrıca yanlış besleyerek de yetersiz ve abur cubur dengesizliğine de neden olursanız, beyin ve çocuklarda fiziksel yetersizliğe sebep olursunuz.
*En önemli etkenlerden biri de eğitimdir. Toplumumuzda maalesef adil olmayan, maddi gelire bağlı bir eğitim kalite dağılımı vardır. İmkânlarınızın önceliğini çocuğun kaliteli eğitimi alacağı yönde kullanmalısınız. Kaliteli eğitim ve kaliteli öğrenme, hem çocuğun düşünme becerisini arttıran unsurlar olup, hem de hayatta daha başarılı basamaklarda tırmanmasını sağlar.
*Çocuklarımız toplumda hoşlanmadıkları veya sevmedikleri, davranışlarla ve olaylarla yüz yüze kalmasını engelleyemeyiz. Fakat vereceğimiz saygı ile nasıl davranacağını bilen, çocuğun kendine olan güvenini kullanabileceği, saygıdan geçen temelleri oluşturabiliriz. Çocuk saygıyı, dinginliği, sakinliği öğrenirse daha rahat iletişim kurarak, maruz kaldığı her şeyin üstesinden gelir.
ÖZGÜVENLİ ÇOCUK YETİŞTİRMEK NEDEN ÖNEMLİ !!
Çocuklarımızın her zaman ve her koşulda yanlarında olmamız mümkün değildir. Kendi ayaklarının üzerinde durmaları içinde bu doğru değildir zaten. Çocuk özgüven sahibi olursa, varoluş nedenini bilir ve çözüm bulmak onun için kolaylaşır. Kendine olan inancı ve güveni sayesinde, başarmaya çalışmayı istemesi yeterlidir. Sınıfsal ayrılıkların olduğu toplumumuzda, çocuğun başarısı ve hayat bakışı, onun birey olarak saygıdeğer ve güçlü olmasını sağlar. Aynı zamanda sınıfsal üstünlüklerden dolayı, kendini üstün ve güçlü zanneden çocuklardan, çok daha mutlu bir birey olmasını sağlar. Çocukluğunda veya yetişkin olduğunda, İçi boş ve kendini kandırarak yaşamaz. Özgüveni olan çocuk gelecek planlarını, aile planlarını, iş planlarını sağlam kurar ve çalışarak kazanmaktan korkmaz. İnsanlara ve hayattaki her objeye saygı duyduğu için, saygı görür.
1991 yılından bu zamana kadar, kurumsal ve profesyonel, çocuk bakıcısı şirketi bünyesinde 17 yıldır, insan kaynakları uzmanı olarak, binlerce insan tanıdım. İnsanların çocuk bakıcısı olarak, bu mesleğe uygun olup olmadıklarını, etik ve davranışsal anlamda, manevi değerler ön planda olarak çözebiliyorum. Çözdüğüm insanların kalbinde gerçek bir çocuk sevgisi olup olmadığını hissedebiliyorum. Bütün evreni ve evrenin en masum parçası olan çocuklar için yapamayacağım fedakârlık olamaz. Bu bağlamda kalben de çocuk bakıcısı arıyorum diyen ve çocuğun özgüveni için kalben hizmet isteyen tüm ihtiyaç sahibi ailelerin iletişimini bekliyorum.
Berkay Danışmanlık İnsan Kaynakları
Uzman İnsan Kaynakları Danışmanı
GÜLDAN ŞAHBAZ
16.06.2020