Sevgili anne babalar, çocuğumuzun ihtiyaçları ve gelişimi söz konusuyken, daha fazla ne yapabilirim?, acaba yeteri kadar ilgileniyor muyum?, doğru bildiğim yanlışlar var mı? diye düşünmekten, kendimizi alıkoyamaz oluruz. Bu haftaki makalemde, uzun yıllardır çocuk gelişim araştırmacılarını takip ederek edindiğim bilgilere, annelik tecrübelerimi de ekleyerek, başarılı çocuk yetiştirmenin formülleri yazımı sizlerle paylaşmak istiyorum.
Başarılı Çocuk Yetiştirmenin Formülleri
1 – Gerçekçi Hedefler Belirleyin. Çocuğunuzun yüksek umutlara sahip olması için hırslı olması kötü değildir. Ancak çıtayı, çocuğunuzun erişebileceğinden daha yüksek olarak ayarlarsanız, sürekli bir başarısızlık deneyimi yaratırsınız. Büyük hedefleri küçük hedeflere bölmek, başarıya ulaşmasına yardımcı olur.
2 – Çocuğunuzla her şeyi konuşup, anlatarak açıklamayı tercihe eden ebveynlerdenseniz, zamanla her ağzınızdan çıkanı, söz olarak addederler. Bu nedenle, etkinlik değişikliklerini önceden düşünmek ve yönetmek daha iyidir. Yapmanızı beklediği şeyleri ertelemeyin. Söz verdiğiniz şeyleri mümkün mertebe gerçekleştirin. Çocuğunuz kendine saygı duymayı, sizi rol model alarak öğrenecektir.
3 – Çocuğunuzla konuşma figürlerinizi, ses tonunuzu ayarlarken net olmaya çalışın. İsteklerinizi çocuğunuzdan beklerken, sizi kadar ne açık anladığından emin olun.
4 – Çocuklar için ara vermek etkili bir araçtır. Ancak tam oyun ortasında veya olmak istediği yerdeyken kesmek, verimli değildir. Bir ara vermek veya sonlandırmak istediğinizde, önceden düşünün, yaratıcılığınızla en uygun olan gerekçeyi bulun ve uygulayın.
5 – Araştırmacı olun, çok kitap okuyun ve yenilikleri takip edin. Çocuğunuz için özel şeyler yapmak, yaratıcılığını arttırmak ve en önemlisi kitap sevgisini kazandırmak istiyorsanız, ebeveynlik kitaplarını okumak, size sürekli olarak, taze fikirler ve stratejiler sağlayabilir. Ayrıca anne babasını kitap okurken gören çocuk, kitap okur.
6 – Birşeyleri yaratabilmesi ve başarabilmesi için fırsatlar sunun. Çocuğunuza küçük bir yaratıcılık imkanı vererek, sizi memnun etmesine neden olacak imkanı tanıyın. Bir grafik veya benzer bir motivasyon şeması hazırlamasını isteyebilirsiniz. Çocuğun kendi kendini tatmin etmesi, başarının hazzını tatmasına da neden olacaktır.
7 – Kendinizle ilgili veya çevrenizle ilgili, sürekli olumsuz öz eleştirilerde bulunmayın. Çocuğunuz her duyduğunda “ben çok şişmanım” ya da “matematikte asla iyi olmadım” şeklinde ifadelerde bulunursanız, kendi görünüşünü ve yeteneklerini sorgular. Bir ebeveyn kendine güvendiğinde, çocuklarının kendilerine güvenmesi daha olasıdır.
8 – Çevre ile ilgili olumsuz eleştiriler ve kötümser konuşmalarla, onun kendini herkesten üstün göreceği, önemsiz övgülerden kaçının. İnsanları ve etrafını küçümsemeden, hoşgörü ve saygı duyulan bir kişilik sahibi olması, çevresiyle samimi ve köklü ilişkiler kurmasında anahtar olacaktır.
9 – Çocuğunuzu, başına gelebilecek tüm hayal kırıklıklarından korumayın. Bazen hayal kırıklıkları yaşamak, ders çıkarmasına ve hayatın başına getirecekleri karşısında, esnek olmasını sağlayacaktır. Hatalarından ders almayı öğrenmesine yardımcı olun. Farklı şekilde ne yapması gerektiğini gösteren, öğretilebilir bir yöntemle hareket edin.
10 – Çocuğunuz için her şeyi üstlenmeyin. Bir şeyi ilk defa yaptığında, hata yapma olasılığı olsada, ona izin verin. Hata yapmak, problem çözme sürecinin bir parçasıdır.
11 – Bir ebeveyn olarak, çocuğunuzun akademik anlamda başarılı olmasını, akranlarından önde yürümesini ve kendine olan özgüveni için, kendini iyi hissetmesini istiyorsunuz. Bunları yapabilmesi için, önce kendine olan güvenini geliştirmesini sağlamalısınız. Çocuğun kendine olan özgüveni, daha bebeklik aylarından başlayan yaklaşımlarınızla şekil almaya başlar. Bu nedenle, bebeklikten itibaren bilinçli ebeveynler olmak zorundasınız.
12 – Disiplin kurallarında aşırıya gitmeyin. Çocuğa konan kuralların temeli, sizin kendinizi rahat hissettiğiniz tatminler olmasın. Hedef çocuğun kendi kendine yetebilmeyi başarabilmesini sağlamak olmalıdır. Dişlerini fırçalamayı kendi istemesi gibi, uyuması gerektiğini bilmesi gibi, derslerini neden yapması gerektiği gibi. Aslında bunlar bir anlamda, çocuğun sebep – sonuç kurabilme becerisidir. Çocuğun bunları yapmayı istemesi için disiplin değil, doğru bir iletişim yolun başlangıcıdır.
Çocuklarla ilgili, başarılı çocuk yetiştirmenin formülleri yazımı, sizlerle paylaştım. Umarım faydalı ve aydınlatıcı bilgiler olarak hayata geçirebilirsiniz. Çocuklarla ilgili, daha birçok konuda bilgi sahibi olmak isterseniz, bizi takip edebilir ve diğer makalelerimize göz gezdirebilirsiniz.
Berkay Danışmanlık
İnsan Kaynakları Yöneticisi
Güldan Şahbaz – 07.04.2020